دستگاه تولید مثل درپرنده ی ماده
1تخمدان.....زرده ی تخم مرغ دراین نقطه تولید و رها میشود
2مجرای تخم الف:شیپور طول این قسمت حدود۴سانتی متر است و حدود۱۵دقیقه که تخم ازاین قسمت میگذر و وارد مانگوم میشود
ب :مانگوم:طولانی ترین قسمت لوله ی تخم است حدو24سانتیمتر طول داردمدت زمانی که تخم از این لوله گذر میکند3ساعت است دراین قسمت سفیده یا البومین دراطراف زرده ترشح می شود
ج:ایستموس:حدود8سانتی متراست وتخم حدود 1/¹/⁴ساعت دراین قسمت توقف دارد دراین زمان پوسته ی نازک نرمی رو تخم کشیده میشود
د:رحمحدود 8سانتیمتر طول داردو حدود18تا24ساعت تخم دران توقف میکنددر زمان پوسته ی اهکی تخم ترشح می شوددر اخرین مرحله و حدود یکساعت قبل از خروج تخم پوسته ی تخم با میوسین ((گلیکوپروتئین))پوشیده می شودمیوسین پس از خشک شدن کوتیکول نام میگیرد و حفاظی است برای جلوگیری از نفوذ میکروب که ممکن است از راه منافذ پوست تخم صورت بگیرد اگر هنگامی که تخم تراست و پرنده ان را تازه گذاشته است به ان دست زد ممکن است این لایه برداشته شود وبه دست حالت چسبندگی دهد که عامل الودگی تخم خواهد شدهمچنین شستن تخم باعث ازبین رفتن این حفاظ می شود و امکان الودگی و فساد تخم خواهد شد
حدود10٪وزن تخم وزن پوسته ی آن است
دانستن این نکته الزامیست که اولین تخمک گذاری پرندگان درساعت اولیه ی روز اتفاق می افتد
تخم های بدون پوسته ی اهکی به دلیل فشار حاصل به پرنده یا کمبود کلسیم ویا کمبود هورمون استروژن میباشد
برای تشکیل پوسته استروژن+کلسیم مترشحه از مغز استخوان
یکی از دلایل عقیم شدن پرنده ی ماده
بیماری لوکوز تخمدان می باشدبه علت این بیماری سمت چپ تخمدان ازبین میرودوتخمدان سمت راست به حالت خود باقی میماندبرحسب این که پرنده در چه سنی باشد ممکن است تخمدان به بیضه تبدیل شود اگر ازبین رفتن تخمدان سمت چپ در ماهای قبل از بلوغ باشد تخمدان به بیضه تبدیل شده و هورمون اندروژن تولید میکند ولی به دلیل اینکه لوله ی ولفیان وجود ندارد ((مجرای خروج اسپرم))وجود نداردخروج اسپرم به بیرون راه پیدا نمیکند و حیوان عقیم باقی می ماند اگر ازبین رفتن تخمدان سمت چپ در دوره ی تخم گذاری و بلوغ صورت بگیردتخمدان سمت راست رشد کرده و به تخمدان کامل تبدیل می شودوزرده تولید می کند ولی به دلیل این که لوله ها ی مولارین که در پرنده به صورت ژنتیکی یکطرفه رشد می کنند و چون تخمدان سمت راست به بیرون راه ندارد لذا پرنده عقیم می شود درصورتی که از بین رفتن تخمدان سمت چپ درحدفاصل سن بلوغ باشد تخمدان سمت راست به بیضه تبدیل می شود و پرنده ی ماده تمام خصوصیات حیوان نر را پیدا میکند
منبع :
مهدی سهرابی